Site İçeriği

İdari dava nedir sorusuna şu şekilde yanıt verebiliriz. İdari dava teriminin tam adı idari yargı davasıdır. İdari dava nedir sorusuna verilecek en öz cevap idarenin gerçekleştirdiği  iş ve işlemlerinden menfaati zarar gören kişi ve kurumların idareye karşı idare mahkemesinde açtığı davadır.

Hukuk devletinde, idarenin her türlü eylem ve işlemlerinden menfaati haleldar olanlar yargı yoluna başvurup uğradığı zararın giderilmesini ve tazminini talep etme hakkına sahiptirler.

Anayasamızın 125. Maddesi gereği idare kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü tutulmuştur. 

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda idari dava türleri iptal, tam yargı ve idari sözleşmelerden doğan davalar olarak belirtilmiştir. 

İptal davası nedir sorusu çok sık sorulan bir sorudur. Bu soruya alttaki şekilde cevap verebiliriz:

Menfaati zarar gören herkes idarenin işlemlerine karşı dava açma hakkına sahiptir. Kişi idarenin işlemlerine karşı dava açarak idari işlemin iptalini isteyebilir. Bu davaya iptal davası denir. 

İptal davalarının temel amacı idari yargı yoluyla mağduriyetlerin giderilmesinin ve hukuka uygunluk denetiminin sağlanmasıdır. 

İptal davasında idari işlemin hazırlık aşmasının da hukuka uygun olup olmadığı denetlenir. 

İdari işlemler yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduğu saptanırsa söz konusu işlem iptal edilir. 

Tam yargı davası idareye karşı açılan bir çeşit tazminat davasıdır. Tam yargı davalarında İdari eylemden kaynaklanan hizmetlerin kusurlu veya kusursuz sorumluluk esaslarına göre incelenmesi ve sonucuna göre bir tazminat belirlenmesi esastır. 

İdare, kural olarak, yürüttüğü kamu hizmetiyle nedensellik bağı kurulabilen zararları tazminle yükümlü olup; idari eylem ve/veya işlemlerden doğan zararlar, idare hukuku kuralları çerçevesinde, "hizmet kusuru" veya "kusursuz sorumluluk" ilkeleri gereği tazmin edilmektedir. Hukuk devleti ilkesi gereği faaliyetlerini hukuka uygun biçimde yürütmek zorunda olan idarenin, hukuka aykırı eylem yapması veya işlem tesis etmesi, kural olarak hizmet kusurudur.

Kusurlu sorumluluk idarenin tazmin sorumluluğunun mutlak koşulu da değildir. İdarenin faaliyet alanıyla ilgili, önlemekle yükümlü olduğu halde önleyemediği bir takım zararları da, nedensellik bağı aranmadan "sosyal risk" ilkesi gereğince, kusursuz sorumluluk gereği tazmini gerekmektedir.

Tazminat davası, tam yargı davalarının en belirgin olanı ve en çok kullanılan türüdür. İdari yargıda açılan tazminat davaları, idari işlem ve idari eylemden kaynaklanmaktadır.

İdari Sözleşmelerden Doğan Davalar 

Hukuk Nazariyesinde, bir sözleşmenin "idari sözleşme" sayılabilmesi için, sözleşmenin taraflarından birinin kamu kurumu, idaresi,  ya da kuruluşu olması; sözleşmenin kamu hizmetinin yürütülmesi özgü ve yönetime özel hukuk yetkilerini aşan yetkiler tanınması gereklidir.

İdari sözleşmelerden doğan davalar tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalardır. Kamu hizmetinin yürütülmesi mutlaka idarenin bizzat kendisi tarafından yürütülmesi şart değildir. Hizmetin idarenin sıkı denetimi ve gözetimi altında yürütülüyor ve kamuya yönelik olması yeterlidir. Bu konuda özel, istisnai ve tartışmalı hususlar mevcuttur.